Shwezigon – Pagoda na Wydmie

Shwezigon – Pagodę na Wydmie w Bagan, zwiedzaliśmy boso, rano, zanim słońce ogrzało kamienne płyty, więc ciągnęło  zimnem  niemiłosiernie. Birmańczycy nie mają litości. Nikt nie wejdzie na teren świątyni nawet w najcieńszych stopkach, nie mówiąc już o skarpetach, czy klapkach. Oczywiście zakryte ramiona i strój zakrywający kolana i przynajmniej pół łydki.

Shwezigon w Bagan

Ta pagoda jest pierwszą dużą świątynią wzniesioną w stylu birmańskim. W Birmie świątynie nazywane są pagodami. Jeśli wewnątrz świątyni nie ma miejsca dla wiernych, jest „stupą”, jeśli przewidziano przestrzeń wewnątrz, świątynia jest „gu”. Shwezigon jest stupą. 

Shwezigon

Stupy birmańskie budowane są w kształcie stożka, dzwonu. Stupy budowane są nad relikwiarzem. Najlepiej, żeby relikwią była część ciała Buddy, albo coś co do niego należało. Może też być inna rzecz święta, choćby najmniejsza. 

Wokół głównej stupy jest dziedziniec dla wiernych, buduje się pagody mniejsze, sanktuaria i budynki świątynne. 

Shwezigon ufundował Anawratha, a dokończył jego syn Kyanzittha. W dawnych czasach miejsce pagody wyznaczały same relikwie umieszczone na grzbiecie królewskiego białego słonia. Tam gdzie słoń się położył było miejsce święte. W relikwiarzu znajdowały się najczęściej zęby i włosy Buddy. Biały słoń Anawrathy miał relikwiarz z kością czołową i ząb Buddy. Kość król „wziął” ze stupy w Sri Kszetra (koło dzisiejszego Bago), a ząb otrzymał od króla Sri Lanki. Słoń położył się na wydmie, relikwie złożono do ziemi i nad nimi zbudowano pagodę w ciągu 7 miesięcy i 7 dni.

Budowa Shwezigon trwała ponad sto lat, ale to rdzeń stupy należało postawić tak szybko, potem były zdobienia i budowano dodatkowe pawilony.

Shwezigon to dzwonowata "wimana" umieszczona na pięciu kwadratowych tarasach. To jedyna w Pagan stupa z piaskowca, pozostałe są z cegły. Na jej ścianach bocznych przedstawiono 550 scen Dżataki - ludowych opowieści o poprzednich wcieleniach Buddy. Wykonano je z kamienia pokrytego zieloną glazurą. Niewiele oryginalnych zachowało się do dzisiaj. W kanonie znajduje się 547 scen dżataki, na Shwezigon są trzy dodatkowe. 

Strażnik Chinthe

Przy zachodnim wejściu na teren świątyni znajdują się 2 oryginalne "chinthes" - kamienne lwy, stylizowane na sposób chiński. Lwy umieszczone przy pozostałych wejściach są ich stiukowymi kopiami. 

Pawilon Natów

W pawilonie natów znajdują się wyobrażenia wszystkich 37 oficjalnych natów. Oryginalni naci stali na najniższej platformie stupy, lecz później zbudowano im osobny pawilon. W Shwezigon mieszka 37 natów, ale Birmę zamieszkują niezliczone tysiące natów lokalnych. W każdym drzewie, kamieniu strumieniu może mieszkać nat. 

Naty niestety znajdują się za szybą, która bywa myta, ale nie za często. Zrobienie dobrego zdjęcia jest bardzo trudne w tych warunkach. Thagyamina z XI wieku jest zamknięty w szklanej klatce, mytej po raz ostatni chyba w poprzednim milenium, dlatego przedstawiam całkiem świeżą statuetkę z dziedzińca.

Król natów Thagyamina
By Roger Price from Antwerp, Belgium - In the Shwedagon, 

W świątyni są też cztery pawilony z mniej więcej czterometrowymi posągami Buddy. Kakusandha po stronie północnej, Konagamana po wschodniej, Kassapa po południowej i Gautama Budda z zachodu. Posągi wykonano z pozłacanego brązu. 

Chakra w Shwezigon

Na posadzce przed Buddą Kassapa znajdują się ślady stóp Buddy. Obok, na ścianie południowej stupy z płaskorzeźby buddy wypływa źródełko święte. Jest uznawane za czakrę i przynosi błogosławieństwo. 

Na terenie pagody znajduje się też ważący 3423 kg miedziany dzwon pokryty inskrypcjami w językach birmańskim, mońskim i palijskim opisującymi pierwszych 6 lat panowania króla Bayinnaunga, twórcy Drugiego Imperium Birmańskiego. 

Po wschodniej stronie kompleksu stoją dwie kamienne, kwadratowe płyty zawierające na każdym boku inskrypcję w języku Mon. Płyty ustawione zostały na polecenie króla Kyanzittha i opisują historię powstania pagody.

Świątynia jest piękna, ale sposób konserwacji i dbania o zabytki jest różny od naszych standardów.

Wszystko sprawia wrażenie tymczasowości i prowizorki. W świątyniach pełno jest stalowych profili do przeszkleń, brudnych szyb, drucianych krat, metalowych wiader, zapomnianych przez ostatniego remontującego, blachy falistej na dachach (każdy arkusz w innym kolorze i wzorze), domalowań w innym kolorze, płytek łazienkowych obok płyt kamiennych, pogiętych metalowych tabliczek z ręcznymi napisami. 

Wszystko tu świadczy, że najlepsze czasy już były, a teraz jest okres przejściowy między tymi najgorszymi a trochę lepszymi.

CHAYAR TREE

CHAYAR TREE

Trochę blachy na tysiącletniej pagodzie chroni przed deszczem